ABA liga slavi 25 godina: Svi rekorderi, zanimljivosti, činjenice…

Dok ABA liga ulazi u svoju 25. sezonu, prekretnicu koja odaje počast generaciji regionalne košarke, spremni smo da se prisjetimo nekih od izuzetnih trenutaka kojima smo svjedočili tokom tog perioda.

Pogledajmo unazad sve važne prekretnice, rekorde i druge jednostavno zapanjujuće činjenice iz istorije košarke u regiji, koja je oduvijek bila poznata kao kolijevka košarke.

Prva utakmica regionalnog takmičenja održana je 29. septembra 2001. godine u sportskoj dvorani Morača u Podgorici, između Budućnosti i Cibone . Cibona je pobijedila (78:81), postavši tako prvi tim koji je ikada pobijedio u jednoj utakmici najvišeg regionalnog takmičenja, tada nazvanog Goodyear liga.

Union Olimpija je iste sezone postala prvi tim ikada koji je podigao trofej regionalnog takmičenja. Nakon što su u regularnoj sezoni završili na vrhu tabele, ispred Krke, Cibone i Pivovarne Laško, Zmajevi su na kraju eliminisali Pivovarnu Laško (69:56) u polufinalu Final Foura u sportskoj dvorani Tivoli i Krku u finalu (73:59). Ovo je i dalje jedini trofej u najvišem regionalnom takmičenju za ljubljanski tim, koji se kasnije spojio sa Cedevitom Zagreb i sada nosi ime Cedevita Olimpija.

Beogradski Partizan je tim koji drži najveći broj trofeja u regionalnom takmičenju – ukupno 8 (2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2013, 2023, 2025), a slijedi ga Crvena Zvezda koja je osvojila 7 trofeja (2015, 2016, 2017, 2019, 2021, 2022, 2024).

Do sada je devet timova osvojilo trofej ABA lige:Partizan (8), Crvena zvezda (7), FMP (2), Budućnost (1), Cedevita Olimpija (1), Zadar (1), Cibona (1), Makabi Tel Aviv (1) i Hemofarm (1). Jednom (u sezoni 2019/20) trofej nije dodijeljen zbog pandemije Covid-19.

Partizan je tim koji je najviše puta učestvovao u finalu (12), a slijedi ga Crvena zvezda (10). Cedevita Olimpija je na trećem mjestu (6).

Prije predstojeće sezone, timovi iz 11 zemalja su učestvovali u regionalnom takmičenju (Bosna i Hercegovina, Bugarska, Hrvatska, Češka, Mađarska, Izrael, Crna Gora, Sjeverna Makedonija, Srbija, Slovenija, Ujedinjeni Arapski Emirati). Broj će se povećati na 13 s predstojećom sezonom, jer će se regionalnoj eliti pridružiti timovi iz Austrije (BC Vienna) i Rumunije (Kluž).

Prva divizija ABA lige do sada je u prve 24 sezone odigrala 4420 utakmica, ABA liga 2 890 utakmica, ABA Superkup 33, a U19 ABA prvenstvo 191. Zajedno je do sada odigrano 5534 utakmice u svim takmičenjima pod okriljem ABA lige j.t.d.

Kroz cijelu istoriju najvišeg regionalnog klupskog takmičenja postignuto je 693.861 poena, uz 261.923 skokova i 127.524 asistencija.

Cedevita Olimpija (ili Olimpija Ljubljana ili Cedevita Olimpija nakon spajanja Olimpije Ljubljana i Cedevite Zagreb) i Cibona su do sada bila jedina dva kluba koja su učestvovala u svakoj sezoni najvišeg regionalnog klupskog takmičenja (do sada 24 puta).

Od sezone 2025/26, Cedevita Olimpija ostaje jedini tim sa mjestom u svakoj od 25 sezona, jer će Cibona učestvovati u ABA ligi 2. Crvena zvezda i Zadar su učestvovali u 23 sezone, Budućnost u 22, Partizan u 21 i Krka u 19.

Dva trenera su podijelila čast da postanu prvaci ABA lige najveći broj puta. Dejan Radonjić (bivši trener Crvene zvezde) i Duško Vujošević (bivši trener Partizana) su podizali trofej sa svojim timovima pet puta.

Bivši igrač Crvene zvezde i FMP-a Branko Lazić podigao je trofej ABA lige najviše puta među svim igračima. Učinio je to sedam puta (2015, 2016, 2017, 2019, 2021, 2022, 2024), svaki put sa Crvenom zvezdom.

Kroz svoju istoriju, ABA liga j.t.d. je imala četiri različita takmičenja pod svojim okriljem – ABA ligu, ABA ligu 2, U19 ABA prvenstvo lige i ABA Superkup. Trenutno se prva tri još uvijek održavaju.

ABA Superkup je organizovan u četiri navrata (2017, 2018, 2019, 2023), a Cedevita Zagreb, Crvena zvezda, Partizant i SC Derby su osvojili po jedan trofej.

Drugorazredno regionalno takmičenje, ABA liga 2, u narednoj sezoni ulazi u svoje deveto izdanje. Krka je tim sa najvećim brojem osvojenih trofeja u ABA ligi 2 (dva trofeja), dok slijede Koper Primorska, SC Derby, Zlatibor, Spartak i Bosna sa po jednim osvojenim trofejom.

Nikola Jokić — foto: Mega/Ivica Veselinov

Trofej za najkorisnijeg igrača (MVP) regularne sezone ABA lige do sada je zvanično dodijeljen 10 puta, a osvojilo ga je devet različitih igrača. Prvi igrač koji je osvojio trofej za najkorisnijeg igrača (MVP) regularne sezone ABA lige bio je Nikola Jokić iz Mege u sezoni 2014/15. Luka Božić je jedini igrač koji je dva puta primio nagradu (2022/23 i 2023/24).

Ostali igrači koji su primili nagradu su Miro Bilan (2015/16), Nikola Janković (2016/17), Luka Žorić (2017/18), Goga Bitadze (2018/19), Filip Petrušev (2020/21), Nikola Kalinić (2021/22) i Mekinli Rajt (2024/25).

Nagrada za MVP-ja doigravanja (2013/14 – 2023/24) i MVP-ja finala (2024/25) ABA lige do sada je dodijeljena 11 puta, a nijedan igrač do sada nije uspio osvojiti dva takva trofeja.

Igrači koji su osvojili nagradu su Dario Šarić, Boban Marjanović, Stefan Jović, Čarls Dženkins, Nemanja Gordić, Bili Beron, Lendri Noko, Ognjen Dobrić, Kevin Panter, Jago dos Santos i Tajrik Džons.

Nagrada za najboljeg mladog igrača ABA lige do sada je dodijeljena 11 puta, a do sada je čast primiti nagradu imalo 11 različitih igrača – Dario Šarić, Nikola Jokić, Ante Žižić, Džona Bolden, Džanan Musa, Goga Bitadze, Filip Petrušev, Nikola Jović, Nikola Đurišić, Nikola Topić i Bogoljub Marković.

Bogoljub Marković — foto: aba liga/Dragana Stjepanović

Nemanja Gordić je igrač s najvećim brojem ukupno osvojenih poena u najvišem regionalnom klupskom takmičenju, postigavši 3.404 poena u 378 odigranih utakmica (devet poena po utakmici).

Alen Omić je igrač s najvećim brojem skokova u najvišem regionalnom klupskom takmičenju, postigavši 1.423 poena u 226 odigranih utakmica (6,3 po utakmici).

Nemanja Gordić je takođe najbolji dodavač svih vremena u najvišem regionalnom klupskom takmičenju, podijelivši 1.224 asistencije u 378 odigranih utakmica (3,2 po utakmici).

Nebojša Joksimović je igrač sa najviše ukradenih lopti među pojedinačnim igračima u istoriji najvišeg regionalnog klupskog takmičenja sa 401 ukradenom loptom u 308 odigranih utakmica (1,3 po utakmici).

Uroš Luković je kralj blokada svih vremena u najvišem regionalnom klupskom takmičenju, jer je do sada sakupio 283 blokade u 155 odigranih utakmica (1,8 po utakmici).

Suad Šehović je postigao najveći broj trojki u istoriji ABA lige. Bio je uspješan u 406 pokušaja iza linije za tri poena, igrajući za Bosnu, Union Olimpiju i Budućnost.

Deron Rasel je igrač koji je postigao najveći broj poena na jednoj utakmici u istoriji ABA lige, postigavši 47 poena u utakmici Mornar-Zadar 9. oktobra 2022. U predstojećoj sezoni, ponovo ćemo imati zadovoljstvo gledati Rasela kako igra na regionalnim košarkaškim terenima, jer se pridružio redovima novajlije Kluža.-

Dva igrača dijele rekord po broju skokova u jednoj utakmici. To su Tomi Smit (Split CO – Reflex (FMP), 4. oktobar 2003.) i Boris Savović (Hemofarm – Radnički, 22. oktobar 2011.) – 23.

Žan Mark Šiško drži rekord po broju asistencija u jednoj utakmici u najvišem regionalnom klupskom takmičenju, podijelivši 19 asistencija 9. decembra 2019. u utakmici svog Koper Primorske protiv Zadra. U predstojećoj sezoni gledaćemo Šiška kako igra u ABA ligi 2 za Cibonu.

Karlo Matković je igrač s najvećim brojem blokada u jednoj utakmici u elitnom regionalnom klupskom takmičenju. Imao je devet blokada u utakmici svoje Cedevite Olimpije protiv Krke 16. decembra 2023. godine.

Temu Raniko i Josip Sesar su igrači s rekordnim brojem postignutih trojki u jednoj utakmici u najvišem regionalnom klupskom takmičenju, sa po 10 pogođenih šuteva sa distance.

Zanimljivo je da su obojica to učinili 2005. godine, Raniko 18. decembra u utakmici svoje Union Olimpije na gostovanju protiv Zagreba, a Sesar 19. novembra u utakmici svog Širokog protiv Union Olimpije.

Navijači Partizana drže rekord za najveću posjećenost jedne utakmice u najvišem regionalnom klupskom takmičenju. Na utakmici protiv Mege 22. januara 2024. godine, na tribinama Beogradske arene bilo je čak 23.021 navijača.

Crvena zvezda je tim sa najvećim brojem osvojenih pobjeda u istoriji najvišeg regionalnog takmičenja (486), a slijede ga Partizan (439) i Budućnost (401).

Crvena zvezda je tim sa najvećim brojem pobjeda zaredom. To su postigli između 1. februara 2016. i 30. januara 2017. godine, tokom kojeg su ostvarili niz od 30 pobjeda.

Najveći broj poena u jednoj utakmici u prvoj diviziji ABA lige je 234. To se dogodilo u utakmici između Budućnosti i Split CO (118:116) u Sportskoj dvorani Morača u Podgorici 8. novembra 2003. godine.

Najveći broj poena u jednoj utakmici plej-ofa u prvoj diviziji ABA lige je 223. To se dogodilo u utakmici između Reflexa (FMP) i Crvene zvezde (113:110) 16. aprila 2004. godine.

Zadar je tim s najvećim brojem ubačenihu jednoj utakmici najvišeg regionalnog klupskog takmičenja (122). To su učinili u utakmici protiv Bosne 8. marta 2003. godine.

Govoreći o najvećem prosječnom broju postignutih bodova po utakmici, Dubai je na vrhu sa samo 36 utakmica, tokom kojih su u prosjeku postizali 87,83 boda po utakmici (ukupno 3.162). Makabi Tel Aviv je drugi s prosjekom od 87,32 poena po utakmici (4.366 u 50 odigranih utakmica), a Cedevita Olimpija treća s prosjekom od 85,13 poena po utakmici u 169 odigranih utakmica (ukupno 14.387).